Jedną z bardziej drażliwych kwestii może stanowić zasiedzenie nieruchomości a spadkobiercy jej właściciela. Zależność między tymi dwoma czynnikami nie zawsze jest bowiem aż tak oczywista, jak mogłoby się wydawać.
Kiedy następuje zasiedzenie nieruchomości?
Aby mogło dojść do zasiedzenia nieruchomości, muszą być łącznie spełnione dwa warunki:
- nieprzerwane posiadanie samoistne rzeczy,
- upływ określonego terminu – przy dobrej wierze 20 lat, przy złej 30 lat.
O dobrej wierze można mówić, jeżeli posiadacz ma błędne, ale usprawiedliwione przekonanie, iż ma prawo własności konkretnej nieruchomości. Natomiast kiedy osoba wie, że brak jej tytułu prawnego do nieruchomości, ewentualnie nie dołożyła należytej staranności, aby zyskać wiedzę, kto jest właścicielem, to mowa tu o występowaniu złej wiary.
Do zasiedzenia dochodzi tylko w przypadku posiadania samoistnego. Mowa tutaj o takich sytuacjach, jak:
- posiadanie nieruchomości w wyniku wykonania nieważnej umowy,
- objęcie rzeczy przez spadkobierców posiadacza samoistnego, jaki nie był właścicielem lub osób uważających się za spadkobierców.
Aby skutecznie zasiedzieć nieruchomość, istotny aspekt stanowi ciągłość posiadania. Mimo to przemijająca przeszkoda, jaka uniemożliwia posiadanie, nie przerywa go.
Dziedziczenie własności po zmarłym
Gdy następuje otwarcie spadku, wszystkie skutki prawne wynikające z posiadania rzeczy przez zmarłego przechodzą na jego spadkobierców. Nie zależy to od faktycznego objęcia władztwa nad rzeczą. Warto zaznaczyć, iż przepisy pozwalają aktualnemu posiadaczowi na doliczenie do czasu, przez jaki sam posiada, czas posiadania poprzednika, co tyczy się też spadkobiercy obejmującego posiadanie po zmarłym. Jeśli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, to czas jego posiadania może być doliczony tylko, jeżeli razem z czasem posiadania aktualnego posiadacza wynosi minimum 30 lat.
Powinno się również dodać, iż kiedy istnieje więcej niż jeden spadkobierca, to posiadanie zmienia się we współposiadanie. Można ponadto zasiedzieć udział we współwłasności. Dążący do takiego skutku musi wykazać, że rozszerzył zakres swego samoistnego posiadania, a także w wyraźny sposób uzewnętrznił to wobec współwłaściciela, do jakiego udział należał.
Zasiedzenie nieruchomości a spadkobiercy – konflikt interesów
Jeżeli pragnie się uniknąć zasiedzenia chociażby swojego domu rodzinnego, należy podjąć czynności w ciągu 20 lub 30 lat od rozpoczęcia biegu zasiedzenia, czyli najczęściej od śmierci spadkodawcy. Biega zasiedzenia ulega przerwaniu w sytuacji, kiedy jeden ze spadkobierców złoży stosowny wniosek o sądowy podział spadku.